Vegan: meer dan een stukje komkommer

Vegan vs vegetarisch

Iedereen kent wel een vegetariër. De beweging, vegetarisme, bevindt zich namelijk al best een tijd in Nederland. In 1894 werd de eerste bond voor vegetariërs opgericht. De bond richt zich op het behartigen van de belangen van vegetariërs. De voornaamste reden voor mensen om vegetarisch te worden is het dierenleed in de bio-industrie stoppen.

In de bio-industrie worden dieren zo snel mogelijk in een te klein hok gefokt. De dieren worden vervolgens geslacht en verkocht voor de laagst mogelijke prijzen. Een goed voorbeeld hiervan zijn de plofkippen in de Nederlandse supermarkten, bekend van de kiloknallers.

De manier waarop de dieren gefokt en gehouden worden zorgt voor veel dierenleed. De dieren hebben amper plek om te bewegen, krijgen veel antibiotica en worden soms zo zwaar dat hun pootjes het begeven.

Het belangrijkste verschil tussen vegans en vegetariërs is dat vegetariërs wel producten consumeren die uit dieren voortkomen, zoals zuivel en eieren. Zij eten net als vegans geen dieren, dus geen vis, vlees of gevogelte.

De gemiddelde Nederlander eet zowel dierlijke als plantaardige producten. In 2019 at Nederland gemiddeld 39 kilo vlees per persoon.

Wat is vegan?

Vegan is het engelse woord voor veganistisch. Het woord ‘vegan’ is overgenomen in de Nederlandse cultuur en taal. Het betekent: ‘het niet consumeren van dierlijke producten of producten afkomstig van dieren’. Vegan zijn komt voort uit de levensstijl genaamd: veganisme. Mensen die deze levensstijl aanhangen worden veganisten genoemd.

Er is een belangrijk verschil tussen veganisme en veganistische eetwaren. Veganisme is een levensstijl waarin mensen proberen het uitbuiten van dieren te voorkomen. Dit houdt in dat veganisten naast geen vis, vlees of gevogelte, ook geen producten consumeren die dieren ‘maken’, zoals: eieren, honing en zuivel. Veganisten zullen naast het niet consumeren van deze voedingsmiddelen, ook afzien van het dragen van leer, wol of bont en het gebruiken van cosmetica die getest is op dieren.

Veganistische eetwaren zijn onderdeel van deze levensstijl en zijn dus voedingsmiddelen die vrij zijn van dierlijke producten. Veganistische eetwaren worden ook met regelmaat geconsumeerd door non-vegans. Als je dit doet, word je binnen het veganisme een ‘parttime vegan’ genoemd. Je hangt dan niet persé de stroming aan. Je ziet wel winst in het af en toe vervangen van dierlijke- of van dieren afkomstige producten.

Het veganisme kent dan ook verschillende stromingen. Naast parttime veganisten heb je ook:

- Flexanisten: Deze vegans eten af en toe een product afkomstig van een dier, zoals kaas of ei. Vaak doen ze dit alleen bij speciale gelegenheden, zoals een feestje of een etentje. Flexanisten eten alleen producten afkomstig van dieren, maar zullen nooit dieren zelf eten. Parttime vegans doen dit wel.

- Raw vegans: Deze groep eet alleen rauwe veganistische voeding. Hierbij kan je denken aan rauwe groenten en fruit. Dit is volgens raw vegans gezonder dan gekookt voedsel en dus beter voor je lichaam.

- Fruitarisme: Zoals de naam al verklapt, eet deze groep alleen fruit. Zij vinden in alleen fruit eten een voedzaam dieet. Fruitariërs zijn van mening dat in fruit alle vitamines en stoffen zitten die de mens nodig heeft.

Een interessante kanttekening bij raw vegans en fruitariërs is dat een gedeelte van deze groepen rauw eet, omdat er bij bereiding van voedsel gassen vrijkomen. De uitstoot van gassen kan slecht zijn voor mens, dier en plant. Deze groep raw vegans en fruitariërs proberen gasuitstoot zoveel mogelijk te voorkomen en te vermijden. Als ze niks koken, bakken of braden veroorzaken ze minder gasuitstoot.

Veganisme maakte rond 1978 zijn grand debut in Nederland. In dit jaar werd namelijk de Vereniging van Veganisten (NVV) opgericht. In 1996 waren er, volgens de NVV al 16.000 veganisten in Nederland. In 2014 waren dit er 45.000 en in 2020 150.000. Het veganisme is dus minder lang in Nederland dan het vegetarisme, maar wint wel steeds meer en meer grond.

Kiezen voor een betere wereld

Het, af en toe, eten van veganistische producten wint steeds meer populariteit en terecht ook. Vegan voedselwaren zijn beter voor  mens en milieu.

Er worden vele dierenlevens gespaard door ze niet te eten, maar ook door de dieren niet te dwingen eieren en melk te produceren en dieren niet te doden voor hun vacht. Een voorbeeld hiervan zijn de nertsenfokkerijen die vorig jaar zijn leeggehaald in Nederland.

De honingproductie is ook niet heel fijn voor de honingbij. De wilde bij is aan het uitsterven. De honingbij nog niet, maar de manier waarop de bijen worden behandeld in niet duurzame honingproductie zorgt voor hoge bijensterfte. Hierbij kan je denken aan illegale bestrijdingsmiddelen. De imker wil insecten en parasieten voorkomen, maar illegale middelen tasten ook de gezondheid van de bijen aan.

Door het kiezen van een plantaardig alternatief worden niet alleen heel veel dieren gespaard, maar help je ook werken aan een beter milieu.

Volgens Wakker Dier moet een koe voor een kilo biefstuk 25 kilo voer eten. Voor de teelt van het voer is enorm veel landbouwgrond nodig. In dit voer zit vaak soja. Sojateelt is vaak totaal niet duurzaam en dus super slecht voor het milieu. Voor sojateelt worden miljoenen hectares bos gekapt. De grond die gebruikt wordt om voor een koe 25 kilo voer te produceren, kunnen we veel beter gebruiken om meer mensen te voeden. De mest die gebruikt wordt in de veeteelt bevat hiernaast fosfaat en stikstof. Teveel hiervan is slecht voor mens en milieu.

Deze stoffen kunnen terecht komen in het drinkwater, wat gevaarlijk voor ons en onze huisdieren is. De stoffen zorgen er ook voor dat sommige insecten of dieren niet kunnen overleven, hierdoor sterven diersoorten uit op de verontreinigde plekken. Dit leidt tot minder biodiversiteit. Volgens de Rekenkamer overschreed de hoeveelheid slechte stoffen in de Nederlandse mest de grens meerdere jaren.

Hiernaast stoot een koe in een jaar meer broeikasgassen uit dan een gemiddelde gezinsauto. Naast co2 stoot een koe ook methaan uit. Methaan is maar liefst 30 keer zo sterk als co2. Dit versterkt het broeikaseffect.

Er zitten dus heel veel voordelen aan veganistisch eten. Het is geen geheim dat groente en fruit boordevol vezels, vitamines en mineralen zitten. Hier meer van eten is erg goed voor de gezondheid. Toch is een populaire misvatting dat je door veganistisch te eten te weinig eiwitten, ijzer en andere vitamines en mineralen binnenkrijgt. Dit is gelukkig helemaal niet waar. In plantaardig voedsel zitten genoeg mineralen en vitamines, waardoor je naast bewust ook supergezond leeft.

De trends in 2021

Er zijn al flink wat vegan vlees en zuivelvervangers, ook is informatie over veganisme steeds makkelijker te krijgen. Volgens PETA kunnen we de volgende trends verwachten op het gebied van veganisme:

· Covid-19 zal zorgen voor meer veganisten. De reden hiervoor is dat steeds meer mensen gaan nadenken over hun gezondheid en de gezondheid van de wereld om ons heen. De pandemie raakt iedereen en verandert ieders leven. Vaker kiezen voor vegan opties zal dus populair worden. Op deze manier kunnen wij werken aan een betere en duurzamere wereld.

· Er zal meer vegan junkfood komen en dit zal makkelijker verkrijgbaar zijn. Het kiezen tussen een hamburger en een seitanburger bij de snackbar is in 2021 op verschillende plekken in Nederland zeker mogelijk.

· Het overgrote deel van de restaurants gaat vegan opties aanbieden. Een menukaart met bewuste en duurzame keuzes wordt het nieuwe normaal.

· Pulled jackfruit als alternatief voor pulled pork is al redelijk bekend. In 2021 komen daar nog veel meer gave vervangers bij. Al gehoord van smoked watermelon in plaats van smoked ham of pompoen ’tonijn’?

· Als laatst wordt het dit jaar ook makkelijker om zelfs een eitje vegan te maken. Er bestaan zelfs vegan eieren met een ‘runny’ eigeel. Zei iemand avocado toast met een perfect gepocheerd vegan eitje? Wij schuiven alvast aan.

Samen werken aan een betere aarde voor de volgende generatie wordt steeds makkelijker en lekkerder. Zoals je leest, zijn er al een heleboel mogelijkheden en dit wordt alleen maar meer in de toekomst. Probeer wat vaker een vegan-optie uit, misschien verrast het je wel enorm. De pandemie laat ons zien dat verandering soms kan leiden tot andere inzichten. Waag ook de stap en kies voor vegan.